Jak wyzbyć się potrzeby bycia zawsze potrzebnym?
Często zdarza się, że ludzie ulegają presji, aby czuć się potrzebnym, szczególnie w bliskich relacjach czy środowiskach zawodowych. To uczucie, że musimy spełniać oczekiwania innych, aby zyskać ich aprobatę, akceptację lub miłość, może być silnie zakorzenione w podświadomości. Zamiast otwarcie wyrażać swoje potrzeby i granice, podporządkowujemy się innym, bo chcemy czuć się wartościowi i potrzebni. Jednak taka postawa często prowadzi do frustracji, wypalenia emocjonalnego oraz zatracania poczucia własnej tożsamości.
Dlaczego czujemy presję, aby czuć się potrzebnymi?
Z psychologicznego punktu widzenia, potrzeba bycia potrzebnym jest głęboko związana z lękiem przed odrzuceniem. Z badań wynika, że ten lęk może mieć swoje korzenie w dzieciństwie. Jeśli w młodości doświadczaliśmy warunkowej miłości – kiedy rodzice czy opiekunowie dawali nam miłość i uwagę tylko wtedy, gdy spełnialiśmy ich oczekiwania – możemy w dorosłym życiu wykształcić przekonanie, że nasza wartość zależy od tego, co robimy dla innych.
W takich sytuacjach często przyjmujemy rolę „ratownika”, który za wszelką cenę chce pomóc, spełniać potrzeby innych, często zapominając o sobie. Jak zauważyła Brené Brown, badaczka w dziedzinie wstydu i wrażliwości, wielu z nas ma tendencję do unikania konfliktów i ulegania naciskom, aby utrzymać poczucie bezpieczeństwa w relacjach. Działa tu również tzw. syndrom współzależności (codependency), gdzie nasze poczucie własnej wartości jest ściśle związane z tym, jak bardzo czujemy się potrzebni i niezbędni w życiu innych.
Biologiczne podłoże ulegania presji
Z perspektywy neurobiologicznej, uleganie presji, aby czuć się potrzebnym, może być związane z produkcją dopaminy – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za uczucie nagrody i satysfakcji. Kiedy pomagamy innym i dostajemy pozytywną reakcję, nasz mózg odbiera to jako nagrodę, co wzmacnia nasze przekonanie, że tylko wtedy, gdy spełniamy oczekiwania innych, jesteśmy wartościowi.
Jednak to błędne koło prowadzi do emocjonalnego wyczerpania. Nieustanne próby zadowalania innych mogą prowadzić do wypalenia, frustracji oraz poczucia niezrozumienia. W ten sposób tracimy kontakt z własnymi potrzebami i przestajemy dbać o siebie, co na dłuższą metę prowadzi do poważnych problemów emocjonalnych i psychicznych.
Praca z podświadomością – klucz do zmiany
Jednym z najskuteczniejszych sposobów na przerwanie tego cyklu jest praca z podświadomością. Jak sugeruje wiele badań, nasze podświadome przekonania mają ogromny wpływ na to, jak postrzegamy siebie oraz swoje relacje z innymi. Techniki takie jak hipnoterapia, medytacja, afirmacje czy praca z wewnętrznym dzieckiem mogą pomóc w odkrywaniu głęboko zakorzenionych przekonań, które sabotują naszą zdolność do wyrażania własnych granic.
Przykładowo, dr Joe Dispenza w swoich badaniach nad mózgiem i podświadomością wskazuje, że powtarzanie starych schematów myślowych aktywuje te same obwody w mózgu, co prowadzi do tych samych emocji i reakcji. Aby to zmienić, musimy świadomie „przeprogramować” naszą podświadomość i nauczyć się, że nasza wartość nie zależy od tego, co robimy dla innych.
Jak przestać ulegać naciskom?
Świadomość swoich granic – Nauka wyznaczania granic i asertywność to kluczowe elementy budowania zdrowych relacji. Zamiast ulegać presji, aby czuć się potrzebnym, warto zacząć od rozpoznania swoich prawdziwych potrzeb i nauki, jak je wyrażać.
Praca nad samooceną – Wzmocnienie poczucia własnej wartości jest niezbędne do tego, aby przestać szukać potwierdzenia swojej wartości w oczach innych. Kiedy wierzymy, że jesteśmy wartościowi niezależnie od tego, co robimy, stajemy się bardziej niezależni emocjonalnie.
Praktyka uważności i medytacji – Regularna medytacja i praktyka uważności pomagają w zrozumieniu swoich emocji i reakcji na stresujące sytuacje. Pozwalają nam także na zachowanie spokoju i dystansu w sytuacjach, w których czujemy presję, aby zadowolić innych.
Wsparcie terapeutyczne – Terapia, szczególnie skupiona na pracy z podświadomością i technikach uwalniania emocji, może pomóc w głębszym zrozumieniu, skąd biorą się nasze tendencje do ulegania naciskom oraz jak możemy je przepracować.
Podsumowanie
Uleganie naciskom, aby czuć się potrzebnym, to problem, z którym zmaga się wiele osób. Jednak zrozumienie, skąd biorą się te skłonności i jak je zmienić, jest kluczem do budowania zdrowszych, bardziej satysfakcjonujących relacji – zarówno z innymi, jak i z samym sobą. Praca z podświadomością oraz nauka wyrażania własnych potrzeb i granic może przynieść głębokie uzdrowienie.
Zaproszenie
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak przestać ulegać naciskom i zacząć stawiać granice w sposób zdrowy i świadomy, zapraszamy do skorzystania z bezpłatnych materiałów dostępnych na stronie FreeMe. Znajdziesz tam również programy transformacji (https://freeme.com.pl/programy), które pomogą Ci zbudować pewność siebie oraz nauczyć się, jak w zdrowy sposób wyrażać swoje potrzeby i budować relacje oparte na wzajemnym szacunku.
Źródła:
Brown, B. (2015). "Z wielką odwagą" Wydawnictwo Feeria
Dispenza, J. (2015). Jak zerwać z nałogiem bycia sobą.
Wróbel, G. (2018). "Granice w relacjach międzyludzkich: Jak je wyznaczać?". Psychologia i Dusza, 45(2).
